
Candu est nasciu babbu miu, in su 1902, Pauli, sa bidda mia, contat, prus o mancu 6.000 pressonas e in cussu annu fint nascius 108 maschixeddus e 119 femineddas. Sa bidda non fiat manna e cresciat pagu. Su tzensimentu de su 1848 iat contau 2.484 pressonas e cussu de s’annu prima, su 1901 ndiat contau 5.700. Sa possidentzia fiat in is manus de pagu prus de 1.000 famillias ma su noranta po centu de sa genti biviat de agricoltura e ci fiant possidentzias mannas chi donanta de bivi a genti meda e possidentzias piticas chi, casi sempri, donanta de bivi sceti a is proprietarius poita, in bidda, non s’est mai connotu de lassai sa sienda tot’a unu. Candu arribat su momentu de pretziri, donnia fillu bolìat s’arrogu’e sa domu, un’arrogu ‘e donnia bingia e donnia terra. Nisciunu boliat arrennuntziai a una prutzioni chi ddi premitessit de traballai in su suu. Mancai ddi tochessit unu juali sceti, nisciunu boliat lassai a is atrus sa bingia bona e si pigai sa mala e po cussu, immoi, sa possidentzia est pagu e istramancada. A pagu a pagu su traballu in su sartu non bastàt prusu a pesai sa famillia e medas paulesus ant incumentzau a non traballai prus in su sartu e si funt acunnotaus a fai atrus traballus.
A prima ci fiant sceti proprietarius mannus e piticus. Is mannus teniant serbidoris e pigànt po giorronnaderis is proprietarieddus chi possidìant pagu cosa e fiant obrigaus, po si bivi, de agiudai s’arregorta, andendi a giorronnada. Su traballu non mancàt e, totu s’annu, sa giorronnada fiat sigura. Candu poi, non ci fiat cos’ ‘e fai in su sartu, ci fiat sempri sa salina chi donàt de traballai…Continua a leggere →