Mannigos de memoria, gli incontri in Lingua sarda a Biella

Cavalli all'ardia di Sedilo

Martedì 31 maggio, alle ore 21, a Su Nuraghe torna s’atobiu, l’incontro mensile coordinato da Biagio Picciau per parlare, leggere e scrivere in sardo. Partecipazione libera a tutti, anche per chi non è o non parla sardo ma conosce ed usa la lingua materna anche diversa dal sardo.

Sa doma de is cuaddus

Oi puru torraus a sa chistioni chi su sardu ddu chistionaus ma po ddu ligi e ddu scriri andaus tzopia tzopia. In is urtimus atobius eus circau de ddu ligi ma essendi deu campidanesu apu scritu sceti in custa barianti trascurendi is logudoresus. Prima chi si chescint, cun arrexoni, oi acuntentaus a issus.
Ligendi su libru de Blasco Ferrer “Ello, Ellus” Poliedro Edizioni 1994, apu agatau calincuna cosa e si dda propongu ca podit essiri de calincunu interessu: Sa doma de is cuaddus dorgalesus.
Cumenzat dae la fagher a collu sa prima die; li ghetant sa soga a trugu, una fune de pedde, chi no s’istròpiet meda in trugu.
Cumenzat a li dare istranzadas pro ammoddigare su trugu, unu pagu benit istropiadu, ma chin su tempus diat deper éssere curadu.
Meighinas simpres cando bi-l’essit ispizzoladas o li unfrat su tironzu a su trugu; usamus a la labare chin d’una erba chi si narat grammediu e si-li labat e est pro infezione, pro no pigare gasi, pro no sì-l’unfrare meda.
Po li torrare su pilu de su matessi colore, deo pigaba unu matoneddu de lardu, li ponia unu luminu, l’iscazaba, li frigaba su lardu apena apena caente, chi no siat buddiu in s’ispitzolada, e li torraba su pilu, mancari yughet malandra de cantu.
Poscas, cando la pigas a collu, cumenzas a la faghere zirare, e la faghimus zirare a sa dereta sempere in d’unu partile bene puliu, chi no b’apat pedras, ca li guastat sa ungras, ca est galu iscurza e cheret terra modde pro sas gallias; si zirat dae dereta a manca, ca est sa banda chi su cadderi si-che pitzigat in s’istaffa, si mantennet a sa yua, a s’arcu de sa sedda e si-che depet seere; e depet essere mantesa sempere a su trugu chin d’unu nudu chi bi currat sa fune chi fagat a affogadura, ca cando affogat est unu tipu de bestia chi cumprendet e i s’affogonzu torrat a daennantis e no morit e abellu abellu cumprendet ca si depet zirare, cumprendet su boo!, su seria!, su bona!
E tando, dae cando su faghinzu de su collu cumentzat, cando chi cumprendet su faghinzu, li tenes sos pees fina chi abarrat seria, la mutis, li ghetas sa manu a su lumbu, e tando si-li ghetat sa manu dereta a s’abitone e li ampulas s’anca de segus finas chi si-la lassat; si gherrat, l’iscapas s’anca e continuas a zirare.
Tando benit sa fase de li ghetare sa sedda: cumentzat dae innantis a li ghetare su batile, unu pannu; si-li ghetat a medas ghetos, chi no timat s’ampulada de una zancheta de bratu; si-li ghetat a s’ischina e si-li mandat a conca, a gropas, dias deper faghere finta de nche-lu perdere, de lu pigare a tira; cando si-che-li ruet, si-li mutit boo!, chi si frimmet, chi cumprendat ca cussu si-ch’est rutu, ma no si-che depet ruere.
Tando si li ghetat sa sedda, sene istrighere, ca s’istrighinzu faghet a titìligos e li dat anneu; innanti de totu si-li ponet seria seria, si-li faghet biere ca at sedda, allegande, contande-li contos e sighinde a lu zirare un’ora a sa die.

Immoi, donniunu provat a ligi. De siguru, po is campidanesus, calincunu fueddu no dd’eus mai intendiu e eus tentu unu pagu de difficultadi a cumprendi calincuna cosa ma seus innoi propriu pro apranai custas cosas, a incumentzai de sa pernuntzia giusta. Aiò!

Brai Picciau

Nell’immagine: Cavalli nell’Ardia di San Costantino a Sedilo (Foto: Cristiano Cani)

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato.

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.